Liwanag at Dilim

Malamig na naman ang simoy ng hangin sa dalampasigan ng Carmen. Kalulubog pa lamang ng araw, na tila nagmamadali, upang magbigay ng liwanag sa kabilang ibayo ng mundo.

Isang kaluluwa ang marahang binabaybay ang mahabang dalampasigan ng Carmen. Siya si Menchi. Isang babaeng chinita na may edad na dalawampu’t walo ngunit mapagkakamalang beinte anyos dahil sa kanyang batang itsura. Maong at puting T-shirt ang suot niya.

Payapa ang mga alon ngayon, di tulad kagabi nang hampasin ng malalaking alon at malalakas na hangin ng bagyong Katring ang buong baryo ng Carmen. Sa nag-aagaw dilim at liwanag, pinagmasdan niya ang mga batang tuwang-tuwang nagtatampisaw sa tabing-dagat. At sa kalayuan naman, isang pulutong ng kalalakihan at kababaihan ang matiyagang humahatak sa magkabilang dulo ng isang malaking malaking lambat.



“Tiyak ako, wala na namang huli yan" sa loob-loob ni Menchie, “tiyak na makikikain na naman ang sakristang si Franklin sa kumbento ni Fr. Art. Ewan ko ba sa batang iyon, ayaw kumain kapag walang ulam.” Bigla siyang napangiti.

Subalit biglang natigilan si Menchie sa kanyang paglalakad. Napapikit sa kanyang nakita.

“Ang akasya!” ang tangi niyang naibulalas.

Isang malaki’t mayabong na akasya ang tumumba sa dalampasigan. Parang isang sundalong heneral na bumagsak sa gitna ng digmaan. Parang wala ng buhay ito. Bali-bali ang mga malalabay na sanga. At wala na ang dating kakisigan nito. Matagal-tagal ding tinitigan ni Menchie ang akasya bagolumapit at naupo sa isang malapad na sangang humalik na sa lupa.



Nalungkot siya sa sinapit ng malaking puno. Di tulad ng dati, matatag na hinaharap ng akasyang ito ang mga bagyong dumaraan ng Romblon. Hindi na nito nakayanan ang huling bagyo at nagparaya na lamang sa malakas na hanging dala-dala nito.Halos kasabay niyang lumaki ang punong ito.

Biglang sumagi sa kanyang gunita si Je-an, ang matalik niyang kaibigan noong bata pa siya. “ Tiyak na malulungkot si Je-an kapag nalaman niya ang sinapit ng akasya, “ ang nasambit ni Menchie, “ Kilala kami ng akasyang ito. Nakita niya kaming lumaki’t nagdalaga.

Ngayon...wala nang magbibigay ng lilim sa amin...wala nang makikinig sa amin...wala na kaming lugar na iiyakan. Wala na ang akasya.”

Naglaro sa kanyang alaala na sa lilim ng akasyang ito madalas silang maglaro ni Jean ng bahay-bahayan, piko, at Chinese-garter sa umaga. At sa gabi, ang akasya ang nagbabantay kanila...habang nakahiga sa buhanginan...habang sabay nilang tinitingnan ang laksa-laksang bituing nakasabit sa langit. Para sa kanila, mga liwanag ng naggagandahang diwata ang mga bituing ito.



Sa akasyang ito niya hinahanap at natatagpuang umiiyak si Je-an kapag pinalo ito ng kanyang ina dahil sa pagdayo nila ng laro sa mga kalapit-barangay. At sa pagdadalaga, sa akasyang ring ito umiyak si Menchie nang lumuwas ng Maynila ang kanyang kasintahang si George upang doon mag-aral at manirahan. At hindi na bumalik kailanman.

Sumadaling napangiti si Menchie. Naalala niya.

Sa akasyang ito nila binibigkas ni Je-an ang kanila mga pangarap.

... itutuloy

- Willy M. Samson,SJ